„Poza kulturą nie ma zbawienia” – stwierdzenie to nawiązuje bezpośrednio do słynnej formuły extra Ecclesiam nulla salus z III wieku, przypisywanej św. Cyprianowi z Kartaginy, a podkreślającej konieczność przynależności (w różnych formach) do Kościoła w celu osiągnięcia zbawienia. […] W naszym ujęciu wyraża [ono] przede wszystkim przeświadczenie, pewien typ kulturoznawczego przedsądu, aksjomatu, na którym opieramy swoje następne, indywidualne postępowania badawcze, że wszystkie najważniejsze dla człowieka procedury zmieniające jakość i stan jego życia, jego tożsamość (w tym więc sensie mające rzeczywiście zbawczy charakter) wytwarzane są poprzez różnego typu intencjonalne działanie kulturotwórcze, poprzez teksty, obrazy i akty mowy, poprzez działania performatywne. Ich jawnym skutkiem czy efektem jest element samopoznania, wglądu w siebie, rozszerzenia autoświadomości i niekiedy w ślad za tym – „przemienienia”, transformacji. […] Być może nie w każdej sferze kultury tego typu „zbawcze akty” mogą się dokonywać. Jednak istnieją jej obszary szczególnie ku temu predestynowane – są nimi z pewnością religia czy sztuka. Także filozofia, a w sensie szerszym – każda humanistyczna refleksja naukowa, właściwie „używana”, może stać się narządzeniem osobowościowej zmiany.

Fragment książki


Niniejszy zbiór artykułów redagowali profesorowie Wydziału Humanistycznego Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie związani z tamtejszym kulturoznawstwem. Jest on świadectwem prowadzonych tam interesujących badań zorientowanych wokół problematyki duchowości w kulturze. Pokazuje różnorodność teorii, metod i interpretacji w tej dziedzinie.