Jasną jest droga przede mną. Życie i dzieło Wandy Dynowskiej Umadevi

Izabela Trzcińska, Agata Świerzowska

Izabela Trzcińska, religioznawca, historyk idei, pracuje w Katedrze Studiów nad Kulturą i Badań Ery Cyfrowej Wydziału Humanistycznego Akademii Górniczo-Hutniczej. Jej zainteresowania naukowe obejmują m.in. badania nad zjawiskiem nowej i alternatywnej duchowości, tradycjami zachodniego ezoteryzmu, przede wszystkim teozofii i ezoterycznych nurtów Śląska Cieszyńskiego. Zajmuje się również mitologią w kulturze dawnej i współczesnej oraz antropologią wizualności. Jest autorką m.in. książki Sztuka duchowości Janiny Kraupe.


Agata Świerzowska, religioznawca, historyk idei, pracuje w Katedrze Porównawczych Studiów Cywilizacji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jej zainteresowania naukowe obejmują m.in. teorię religii, przemiany współczesnej religijności i duchowości, tradycję jogi indyjskiej ze szczególnym uwzględnieniem historii tej idei i praktyki w Polsce, wątki ezoteryczne w kulturze polskiej okresu międzywojennego, a także promocję wegetarianizmu w Polsce do 1939 roku. Jest autorką m.in. książki Joga w Polsce od końca XIX wieku do 1939 roku: konteksty ezoteryczne i interpretacje.




Wanda Dynowska Umadevi należy do grona postaci niezwykłych. Połączyła w swym życiorysie liczne wątki, często na pierwszy rzut oka sprzeczne. Pochodziła ze stosunkowo zamożnej rodziny ziemiańskiej osiadłej od pokoleń na ziemiach Inflant Polskich. Została wychowana przez samodzielne kobiety, można więc powiedzieć, że emancypację wyssała z mlekiem matki. Rozpoczęła studia wbrew woli ojca, nie zdobyła jednak żadnego akademickiego dyplomu. Jej życie uczuciowe stanowi gotowy scenariusz filmowy. Uważano ją za gorliwą (a nawet nadgorliwą) patriotkę. Podzielała poglądy mesjanistyczne wywodzące się z polskiego romantyzmu. Wierzyła, że marszałek Piłsudski był ucieleśnieniem Ducha Narodu. W dojrzałym życiu poświęciła się szerzeniu w Polsce idei teozoficznych. Po wyjeździe do Indii współpracowała z Gandhim, praktykowała w aśramie Maharshiego pod Arunaćalą (Tamilnadu), uczyła się śiwaizmu kaszmirskiego u Swamiego Lakshmanjoo. Włożyła tytaniczną pracę w opiekę nad polskimi uchodźcami (w czasie II wojny światowej) i tybetańskimi (poczynając od lat pięćdziesiątych XX wieku), z którymi ostatecznie związała swój los, uznając Dalajlamę za swego mistrza duchowego. Pisała poezje, artykuły, przygotowała liczne przekłady. Wspólnie z Maurycym Frydmanem założyła i prowadziła Bibliotekę Polsko­‑Indyjską, w ramach której ukazało się kilkadziesiąt tomów. Dwukrotnie odwiedziła Polskę: w 1960 i 1969 roku, zachwycając egzotycznym strojem i wystąpieniami na temat religijno-filozoficznych tradycji Wschodu oraz własnych interpretacji wątków ezoterycznych.